Ποίηση 1948
Εγγονόπουλος- Βασικά χαρακτηριστικά της ποίησής του
- Επιρροή από το κίνημα του υπερρεαλισμού.
- Τα ποιήματά του διαθέτουν χιούμορ, ταυτόχρονα όμως πικρία • Λόγος απλός / λιτός / καθημερινός.
Θεματικός πυρήνας του ποιήματος
Ο Ν. Εγγονόπουλος γράφει το ποίημα αυτό το 1948 στην κορύφωση του εμφυλίου πολέμου, εποχή όπου κυριαρχεί ο θάνατος και ο σπαραγμός. Το ποίημα αναφέρεται στο χρέος των ποιητών και των πνευματικών ανθρώπων, γενικότερα, απέναντι στις επιταγές της πραγματικότητας. Ο Εγγονόπουλος εκφράζει την αδυναμία του να ανταποκριθεί στο χρέος του απέναντι στην εποχή και την τέχνη του λόγω των τραγικών συνθηκών της εμφύλιας διαμάχης.
- Μορφή: Λόγος τεμαχισμένος (σχεδόν συλλαβικός) α) λόγω υπερρεαλιστικής επιρροής β) σπαραγμένος από την εποχή «εποχή του εμφυλίου σπαραγμού»: χρονική τοποθέτηση, ιδιαίτερο νοηματικό βάρος α) κατασπάραξη αλλήλων, β) βαθύς ψυχικός πόνος, συντριβή.
- Ο ρόλος της παρομοίωσης «ως αν να γραφόταν… αγγελτηρίων θανάτου»: τραγικότητα εμφυλίου: η ποίηση αναζητά τη θέση της ανάμεσα στο θάνατο.
- Ο ρόλος της παρένθεσης (και πότε - άλλωστε- δεν ήσαν): Αναφορά στο σταθερό τόνο απαισιοδοξίας στην ποίησή του ακόμα και έξω από το χρονικό πλαίσιο του εμφυλίου.
- «τόσο λίγα»: στάση ποιητή: Η ποιητική δημιουργία αναστέλλεται λόγω της εποχής: η σιωπή αποδίδει πιο παραστατικά την αίσθηση της τραγικότητας.
Στόν Νίκο Ε… 1949
Αναγνωστάκης - Βασικά χαρακτηριστικά της ποίησής του
· Η ποίηση του είναι έντονα πολιτική.
· Χαρακτήρας εξομολογητικός, επεξεργάζεται ποιητικά μνήμες και βιώματα.
· Η ειρωνεία.
· Ο τόνος της ποίησής του είναι απαισιόδοξος, αιχμηρός και διδακτικός.
· Η κυριολεξία, η ακριβολογία, η χρήση του καθημερινού λεξιλογίου.
Θεματικός πυρήνας του ποιήματος
Ο ποιητής αντιμέτωπος με το χρέος του: να καταγγέλλει, να προβληματίζει και να αφυπνίζει την κοινή γνώμη.
· Το ποίημα δομείται πάνω σε τέσσερα ουσιαστικά (φίλοι, φωνές, ερείπια, εφιάλτες).
· Παραστατικότητα: κλίμα απόγνωσης, φρίκης, θανάτου, εφιαλτικών εικόνων καταστροφής αλλά σε τόνο χαμηλό και πικρό.
· Ρόλος παρομοίωσης «Σαν τρυπημένες σάπιες σημαίες» à χρεοκοπία των ιδανικών.
· Καταληκτήριος στίχος σε παρένθεση: Η φωνή του ποιητή: Ο κοινωνικός ρόλος που καλείται να διαδραματίσει.
Σύγκριση των δύο ποιημάτων / Ποιητικός διάλογος γύρω από τη σχέση της ποίησης με την ιστορική πραγματικότητα
Ο τίτλος (Στόν Νίκο Ε.), η χρονολογία έκδοσής του (1949), ο ακρωτηριασμένος λόγος και το θεματικό κέντρο του ποιήματος (εμφύλιος πόλεμος) συνηγορούν στη διαπίστωση ότι το ποίημα απευθύνεται στο Ν. Εγγονόπουλο.
Ως προς τη μορφή
· Ο λόγος είναι τεμαχισμένος, η διατύπωση ελλειπτική, ενώ χαρακτηρίζεται από λιτότητα εκφραστικών μέσων.
· Ο στίχος είναι ανισοσύλλαβος και ανομοιοκατάληκτος.
· Η στίξη είναι σχεδόν απούσα.
· Δίνονται φράσεις - στίχοι σε παρενθέσεις.
Ως προς το περιεχόμενο
· Και τα δύο ποιήματα πραγματεύονται το ίδιο θέμα: το χρέος της ποίησης και του ποιητή σε δύσκολες και αιματηρές περιόδους.
· Ο χρονικός πυρήνας είναι ο εμφύλιος πόλεμος και ο θεματικός τους πυρήνας η φρίκη, ο θάνατος και ο σπαραγμός που κυριαρχούν σε εποχή εμφύλιας διαμάχης.
Μελετώντας συγκριτικά τα δύο ποιήματα διαπιστώνουμε ότι η διαφοροποίησή τους έγκειται σε κάποια νοηματικά στοιχεία:
- Ο Εγγονόπουλος αναφέρεται υπαινικτικά στον εμφύλιο και στο κλίμα του με την επιλογή συγκεκριμένων λέξεων (εμφύλιου σπαραγμού, αγγελτήρια θανάτου), ο Αναγνωστάκης παρουσιάζει παραστατικά την εφιαλτική εποχή με την παράθεση οπτικοακουστικών εικόνων.
- Η σημαντικότερη διαφορά, όμως, έγκειται στη θέση τους για τη στάση του πνευματικού ανθρώπου και ειδικότερα του ποιητή απέναντι στη ζοφερή πραγματικότητα. Ο Εγγονόπουλος υποστηρίζει ότι η ποίηση σε στιγμές τραγικές για το λαό και τη χώρα προβάλλει ως περιττή πολυτέλεια, είναι μάταιη. Γι’ αυτό και ο ίδιος λαμβάνει απόφαση για ακύρωση της λειτουργίας της ποίησης, για σιωπηρή αποχή από τα τραγικά δρώμενα. Ο Αναγνωστάκης αντίθετα θεωρεί ότι χρέος του ποιητή είναι να καταγράψει ποιητικά και να καταγγείλει τη ζοφερή πραγματικότητα, να αφήσει δηλαδή ένα αδιάψευστο ντοκουμέντο της τραγικής εποχής.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου